Ime sa kojim se svako susretne već kroz detinjstvo, tj. kroz školovanje u osnovnim školama jeste ime Branko Ćopić. „Bašta sljezove boje“ ni posle mnogo decenija od svog nastanka nijednog mališana ne ostavlja ravnodušnim kada se priča o jutrima plavog sljezaa, jednom dečaku i njegovom dedi Radetu.
Iako naizgled priča o nekom dečaku koja je možda i smišljena, ovo delo ponelo je u najvećoj meri autobiografsko Ćopića, njegovo detinjstvo, bezbrižne dane i lepotu života pod zaštitom dede Radeta i njegovih priča, nakon čega dolaze ratovi, stradanja i brojni strahovi koji menjaju ne samo život dečaka iz ove zbirke, već život samog autora. Zato je nemoguće ne zapitati se, ko je bio Branko Ćopić?
Biografija
Branko Ćopić rođen je 1. januara 1915. godine u Hašanima, pod Grmečom. Već godina njegovog rođenja pokazuje da su ga istorijske prilike u velikoj meri odredile kao osobu i čoveka u kojeg će izrasti, s jedne strane Prvi svetski rat koji je već trajao, s druge strane, mladost koju će obeležiti Drugi svetski rat i dešavanja koja s njim dolaze.
Detinjstvo je proveo uz dedu Radeta, majku, mlađim bratom i sestrom, te stricom Nidžom. Oca je izgubio sa četiri godine, budući da se borio kao vojnik na stranu Austrougara, dok je stric Nidžo bio na strani srpske vojske koja se borila protiv austrougarske, pa se u tom vrtlogu borbe, nedaća, smrti i previranja, formirala ličnost dečaka koji je izgleda najveću sreću osećao uz svog dedu, što malopre pomenuta zbirka jasno i pokazuje. Osnovno obrazovanje Branko Ćopić je završio u rodnom mestu, dok je nižu gimnaziju pohađao u Bihaću. Učiteljsku školu je kasnije pohađao u Banjaluci i Sarajevu, a završio je u Karlovcu. Nakon završene učiteljske škole, dolazi u Beograd gde upisuje Filozofski fakultet i završava ga na odseku pedagogije. Bio je član Srpske akademije nauka i umetnosti, ali i član Akademije nauka i umjetnosti Bosne i Hercegovine. Za sobom je ostavio ozbiljan opus književnog dela, a svoj život tragično je okončao skokom sa mosta „Bratstva i jedinstva“ 26. marta 1984. godine. Nakon tog događaja, ime mosta se menja i do danas ostaje isto „Brankov most“ koji se nalazi u Beogradu i spaja stari deo Beograda i Novi Beograd.
Književni opus Branka Ćopića
Branko Ćopić je u svojim delima je najviše opisivao predele u kojima je odrastao, ono šta je zapamtio kroz svoje detinjstvo, obrađujući svakodnevne teme ljudi koji su živeli u Bosanskoj krajini i ljudi koji su učestvovali u Narodnooslobodilačkom ratu. Iako pisac ratne i teške tematike, ipak se smatra jednim od najvećih i najznačajnijih dečijih pisaca. Dela su mu prevođena na ruski, francuski, engleski, nemački, poljski, mađarski, češki i druge jezike. Nosilac je brojnih važnih nagrada, poput Njegoševe, nosilac je Partizanske spomenice itd.
Za sobom, Branko Ćopić ostavio je ozbiljan književni opus, iz kojeg se izdvaja zbirka pripovedaka „Bašta sljezove boje“, a onda „Doživljaji Nikoletine Bursaća“, „Ljudi s repom“, „Ljubav i smrt“, „Vasilisa i monah“, što su samo neke od zbirki kojima se pridružuju romani „Prolom“, „Delije na Bihaću“, „Osma ofanziva“ i drugi. Pisao je pesme, pa su za njim ostale i
zbirke pesama, komedije, ali i brojna dela za decu među kojima su najpoznatija „Doživljaji mačka Toše“, „“Ježeva kućica“ „Priče ispod zmajevih krila“ i mnoge druge. Sve ovo je samo manji deo dela koja je Branko Ćopić ostavio naciji u nasleđe.